Neony reklamowe, niegdyś dominujące na miejskich ulicach, były w latach 50. i 60. XX wieku główną formą reklamy zewnętrznej. W tamtych czasach świecące szyldy nadawały miastom kolorowy, nowoczesny charakter. Choć dziś ich popularność jako nośnika promocyjnego znacznie spadła, neony wciąż cieszą się uznaniem, zwłaszcza wśród młodszych pokoleń, które traktują je jako element dekoracyjny w klubach czy prywatnych wnętrzach. Jak jednak rozwijała się technologia neonów i kiedy po raz pierwszy pojawiły się na ulicach?
Początki technologii neonowej
Historia neonów sięga XIX wieku, choć sam pierwiastek – neon – odkryto dopiero w 1898 roku. Wcześniej próbowano eksperymentować z rurkami wypełnionymi rtęcią, jednak prawdziwym przełomem było odkrycie, że niektóre gazy, jak neon, argon czy ksenon, mogą świecić pod wpływem przepływu prądu. Te świecące rurki początkowo nie były zbyt trwałe, jednak ich potencjał jako elementu reklamowego szybko zyskał na znaczeniu.
Lata 20. XX wieku – Narodziny neonu reklamowego
Pierwsze neony reklamowe stworzył Georges Claude w 1910 roku. Jego świecące rurki były drogie w produkcji, ale efekt był na tyle imponujący, że już w latach 20. zaczęto je wykorzystywać w Stanach Zjednoczonych do tworzenia pierwszych reklam. Neony zyskały rozgłos, gdy nad zakładem fryzjerskim i sklepem samochodowym pojawiły się pierwsze świecące szyldy.
Neony led w Polsce
W Polsce neony zyskały na popularności w latach 50. i 60. XX wieku. Kolorowe, świecące reklamy, które zdobiły fasady budynków, były inspirowane zachodnim wzornictwem. Choć projektowanie neonów podlegało ścisłej kontroli państwowej, zajmowały się tym osoby utalentowane artystycznie. Reklamy te nie tylko informowały, ale też dekorowały miasta, stanowiąc część miejskiej architektury. Neony o skomplikowanych kształtach były podświetlane na żółto, zielono lub czerwono, podczas gdy prostsze napisy miały fioletowe lub niebieskie odcienie.
Neony ozdobne – Koniec ery neonów
Pod koniec lat 70., wraz z rozwojem nowoczesnych technologii, neony zaczęły tracić na znaczeniu. Stopniowo znikały z ulic, ustępując miejsca nowym formom reklamy. Obecnie neony pełnią głównie funkcje dekoracyjne, odtwarzając atmosferę minionych dekad w klubach, na imprezach tematycznych, a także w prywatnych domach. Neony, które początkowo zrewolucjonizowały reklamę zewnętrzną, pozostają jednym z najtrwalszych symboli XX-wiecznych miast, wciąż budząc nostalgię i fascynację swoją unikalną estetyką.
